استفتائات از محضر آیت الله فاضل لنکرانی

استفتائات از محضر آیت الله فاضل لنکرانی

سئوال :آيا در شبهاى مهتابى لازم است بعد از اذان صبح مقدارى خواندن نماز صبح را تأخير انداخت تا روشنى صبح بر نور ماه غلبه محسوس پيدا كند؟
جواب: به نظر اينجانب وقت نماز صبح موقعى است كه فجر صادق طلوع كند چه ديده شود و چه ديده نشود و در اين جهت فرقى بين شبهاى مهتابى و غير مهتابى نيست. البته بايد يقين به طلوع فجر حاصل شود و با شك نبايد وارد نماز شود.

سئوال :وقت نماز ظهر و عصر تا غروب است يا تا اذان مغرب؟
جواب: تا اذان مغرب است.

سئوال :آيا مى توان در مورد وقت نماز و روزه به اذانى كه از صدا و سيماى جمهورى اسلامى ايران پخش مى شود اكتفا و عمل كرد؟
جواب: كسانى كه در محل پخش يا قريب الأفق باشند مى توانند طبق اذان صدا و سيماى جمهورى اسلامى ايران عمل كنند.

سئوال :آيا حضرتعالى ساعات شرعى مستخرج مؤسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران را اجازه تبعيت مى فرماييد؟
جواب: براى كسانى كه اطمينان پيدا مى كنند، مانعى ندارد.

سئوال :در كشور سوئد در بعضى از مناطق به مدت 52 روز خورشيد در آسمان غروب نمى كند. و در بعضى از مناطق ديگر طول روز 23 ساعت است. و در بعضى از مناطق ديگر طول روز 17 ساعت است. تكليف نماز و روزه برادران مسلمان در اين مناطق چيست؟
جواب: در فرض اوّل ملاك را براى نماز و روزه بلاد و شهرهاى متعارفه كه شب و روز آنها تقريباً مساوى است (مثل مكه و مدينه) قرار دهند، يعنى نماز ظهر و عصر را بخوانند، شش ساعت بعد نماز مغرب و عشاء را بخوانند و يازده ساعت بعد نماز صبح را بخوانند و روزه را هم به همين ملاك بگيرند و در همين فرض مى توانند ملاك را وطن و شهر خود قرار دهند، مثلا اگر از تهران رفته اند با اذان ظهر تهران، نماز ظهر و عصر را بخوانند و با اذان مغرب و عشاء، نماز مغرب و عشاء را و با اذان صبح، نماز صبح را بخوانند و روزه را نيز به همين ملاك بگيرند و در عين حال اگر سفر به آن منطقه لزومى ندارد به مناطقى سفر كنند كه بتوانند عبادات خود را در اوقات شرعيه انجام دهند. در فرض دوم و سوّم نماز صبح را قبل از طلوع خورشيد بخوانند و نماز ظهر و عصر را در نيمه دوم روز (بعد از زوال) بخوانند و نماز مغرب و عشاء را بعد از غروب (مغرب) بخوانند و روزه را از قبل از اذان صبح تا مغرب بگيرند هرچند مقدارى طولانى است و در فرض دوّم كه روز 23 ساعت است، اگر سفر لزومى ندارد و ممكن است به منطقه اى سفر كنند كه شب طولانى تر باشد تا بتوانند با فاصله بيشتر بين نمازها، نماز بخوانند و روزه بگيرند.

سئوال :شخصى خمس نمى دهد و سال خمسىبراى خود معين نكرده، آيا با لباسى
كه مى خرد نمازش صحيح است؟
جواب: اگر با پولى كه خمس به آن تعلق گرفته و خمس آن را نداده لباس بخردنماز در آن باطل است و حكم لباس غصبى را دارد.

سئوال : آيا زن براى اقامه نماز بايد چادر سر كند؟ يا با روسرى و لباس معمولى كه جاى چادر را مى گيرد نماز صحيح است؟
جواب: براى نماز خواندن،زن بايد بدنش را ـ همانگونه كه در توضيح المسائل بيان شده ـ بپوشاند و شرط نيست ساتر خصوص چادر باشد، اگرچه چادر بهتر است، بلكه سزاوار است خانمها چه در نماز و چهدر غير نماز از چادر استفاده كنند خصوصاً كه چادر در كشور اسلامى ايران از مظاهر وشعائر اسلام مى باشد «و من يعظّم شعائر الله فانها من تقوى القلوب».

سئوال :كسى لباسش را كه نجس بود شست و يقين به پاك شدن آن پيدا كرد و نماز خواند بعد فهميد كه پاك نشده، آيانمازش صحيح است؟
جواب: بنابر احتياط واجب نماز را اعاده كند و اگروقت گذشته قضا كند.

سئوال :اگر زن با بلوز وشلوار و جوراب و روسرى (بدون چادر يا روپوش) نماز بخواند، آيا نمازش صحيح است؟
جواب: بهتر آن است كه از چادر استفاده كند.

سئوال :شخصى آمپول زده و كمى خون آمدهكه آن را با پنبه برطرف و خشك كرده ولى موقع نماز فراموش كرده آنجا را تطهير كند،آيا نمازش صحيح است؟
جواب: اگر خون را با پنبه يا پارچه خشك برطرفكرده است چنانچه محل نجاست خون بيشتر از درهم نباشد مانعى ندارد و نماز صحيح استولى اگر خون را با پنبه الكلى يا دستمال مرطوبى برطرف كرده است چنانچه در اثناء يابعد از نماز يادش بيايد بايد پس از تطهير نماز را اعاده كند.

سئوال :كسى كه به علتى نتواند بعد از بول خود را بشويد، اگر باپارچه اى تميز كند، آيا مى تواند نماز بخواند؟
جواب: با فرض آنكه آب براى او ضرر داشته باشد مى تواند با خشك كردن محل بول نماز بخواند، ولى محلّ نجس است و تطهير آن منحصربه آب است.

سئوال :دندانهاى مصنوعى به واسطه خونِ دهان يا به سبب ديگر نجس شده آيا تطهير آن براى نماز لازم است يا نه؟
جواب: اگر ظاهر دهان پاك باشد نماز صحيح است.

سئوال :دندانم را پر كرده ام و دهانم نجس شده، آيا بايد براىنماز دهانم را آب بكشم؟
جواب: اگر ظاهر دهان پاك است نماز صحيح است.

سئوال :شخصى بخاطر بيمارى هرشب محتلم مى گردد و قادر نيست هر روز غسل كند و لباس خود را تطهير كند آيا مى تواند با تيممو لباس نجس نماز بخواند؟
جواب: با عدم تمكّن از غسل، وظيفه اوتيمم است هرچند مدت عذر طولانى باشد. ولى بايد لباس را براى نماز عوض كند و با لباس پاك نماز بخواند و اگر غير از لباس نجس، ساتر ديگرى نداشته باشد بايد به دستورى كهدر توضيح المسائل ـ مسأله 802 ـ در مورد نماز برهنگان گفته شده عمل كند. بلى اگر بهخاطر سرما يا عذر ديگر نمى تواند برهنه نماز بخواند نماز خواندن او در همان لباسنجس صحيح است.

سئوال:لباسها و كفشهايى ازخارج مى آورند كه قسمتهايى از آنها چرم است ولى نمى دانيم چرم مصنوعى است يا چرمطبيعى و آيا از حيوان حرام گوشت است يا حلال گوشت، پوشيدن و نماز خواندن در آنها چهحكمى دارد؟
جواب: در فرض س كه محتمل است چرم مصنوعى باشد محكومبه طهارت است و نماز در آنها اشكال ندارد.

سئوال:در صورتى كه ملافه، لباس و يا وسايل پزشكى كه همراه بيمار است، نجس و يااحتمال نجاست داده شود و تعويض آن براى بيمار غير ممكن و يا مشكل باشد، نماز خواندن در آنها چه حكمى دارد؟
جواب: در فرض س نماز خواندن با آنها، اشكالى ندارد و صحيح است.

سئوال:بيمارى كه مبتلا به خونريزى درزير پوست مى باشد، گاهى به علل گوناگون، خون از روى پوست جريان پيدا مى كند، تكليفنماز و طهارات ثلاث در حال خونريزى چيست؟
جواب: خونريزى مزبورمانع از صحّت نماز نيست و طهارات را در حالى انجام دهد كه خونريزى نباشد و در صورتوقوع تكرار كند.

سئوال :نماز خواندن باكراوات چه حكمى دارد؟
جواب: كراوات مربوط به مسيحى ها و شعار آنهااست لذا بهتر است مسلمانان از آن اجتناب كنند. گرچه با شيوع آن در بين مسلمانان ازآن جنبه خارج شده است و لذا نماز خواندن با آن فعلا اشكالى ندارد.

سئوال:دندان طلا براى زينت حلال استيا حرام؟
جواب: زينت كردن مرد به طلا مطلقاً حرام و نماز با آنباطل است.

سئوال:آيا استفاده از روكش طلابراى دندانها در مورد مردان اشكال دارد يا نه؟ و نماز چنين اشخاصى چه حكمى دارد؟
جواب: اگر براى اصلاح دندان باشد ـ نه براى زينت ـ مانعى ندارد.

سئوال :آيا استفاده از حلقه پلاتينبر مرد حرام است؟ و آيا نماز با آن صحيح است؟
جواب: اگر پلاتين فلز ديگرى غير از طلا محسوب مى شود يا طلا بودن آن مشكوك است استعمال آن مانعىندارد و نماز با آن صحيح است ولى چنانچه از جنس طلا باشد استعمال آن براى مرد حرامو مبطل نماز است.

سئوال :آيا نمازخواندن باچادرهاى بدن نما صحيح است؟
جواب: اگر چادر نازك و بدن نما باشدنماز با آن باطل است. مگر اينكه زير چادر لباسهاى ديگرى پوشيده باشد كه ستر صلاتى موجود و حاصل باشد.

سئوال :بطورىكه مشهود است بسيارى از خانواده ها براساس يك سنّت غلط به دامادهاى خود انگشترِ طلايا ساعت طلا يا گردنبند طلا يا صليب هديه مى دهند و آنها نيز از آن استفادهمى كنند، بفرماييد ساختن اين چيزها و هديه دادن آنها چه صورت دارد؟
جواب: استفاده مردان از انگشتر طلا و ديگر زيور آلات طلا حرام و نماز با آنباطل است و ساختن آنها چنانچه استفاده از آنها مشترك بين زن و مرد نباشد و همين طورخريد و فروش و هديه دادن آنها حرام مى باشد.

سئوال :اگر مادر، بچه خودرا كه بدن او نجس است در حال نماز در آغوش بگيرد آيا نمازش اشكال پيدامى كند؟
جواب: اگر همراه بچه عين نجاست نباشد و يا همراه او لباس متنجسى كه به تنهايى بتوان با آن ستر عورت كرد نباشد مانعى ندارد.
سئوال 260:آيا نجس بودن دست يا پاىمصنوعى خللى به نماز وارد مى كند؟
جواب: مانعى ندارد.

سئوال :پدر اينجانب خمس نمى دهد، آيا مى توانم در خانه و روى فرشاو نماز بخوانم؟
جواب: اگر علم به تعلق خمس به زمين خانه يا فرشنداريد، نماز خواندن اشكالى ندارد.

سئوال :شخصى است كه تابحال خمس نداده و حاضر به پرداخت خمس هم نيست، آيا جايز استبه خانه او وارد شويم و روى فرش منزلش نماز بخوانيم يا وضو و غسل در خانه اش انجامدهيم؟
جواب: وارد شدن بر او براى صله رحم و ارشاد و امر به معروفبى اشكال است و اگر يقين به بودن خمس در منزل و فرش و زندگى او نباشد نماز در آنمانع ندارد و آب هم اگرمباح باشد وضو و غسل با آن صحيح است.

 
سئوال :زنى كه از وظايف لازم زناشويى سرپيچى مى كند و ناشزه شده به طورى كه طبقدستور شرع حق نفقه و لباس و مسكن ندارد در صورتى كه در خانه شوهر يا با لباسى كهشوهر در اختيار او گذاشته است نماز بخواند آيا نمازش صحيح است؟
جواب: در فرض س اگر شوهر راضى نباشد نمازش باطلاست.

 
سئوال : منزل موروثى متعلق به چند وارثاست، آيا نمازخواندن بعضى از ورثه در آن خانه بدون رضايت ساير ورثه صحيحاست
جواب: به طور كلى در خانه و ملكى كه مشترك است اگر بعضى ازشريكها بخواهند نماز بخوانند يا تصرف ديگرى بكنند بدون اجازه ساير شركا جايز نيست ونماز در آن باطل است.

سئوال : برادرانم سهمالارث من و ديگر خواهرانم را نداده و تمام خانه را تصرف كرده در آن نشسته اند باآنكه ما راضى نيستيم، نمازخواندن آنها در خانه صحيح است يا نه؟
جواب: تصرف و نماز خواندن در مال مشترك بدون رضايت شريكهاى ديگر جايز نيستو نماز در آن باطل است .

سئوال :آيا نمازخواندن در قبرستان جايز است؟
جواب: مانعى ندارد اگرچه كراهتدارد.

سئوال : آيا نماز خواندن درنمازخانه هاى اماكن عمومى و يا دولتى جايز است؟
جواب: جايزاست.

سئوال :آيا خواندن، روى تخت بيمارستانصحيح مى باشد يا نه؟
جواب: در صورتى كه تخت بى حركت و محل سجدهثابت و آرام باشد نماز خواندن روى آن اشكالى ندارد.

سئوال :مدتى در زمينهايى كه توسط طاغوت از مالكين اصلى بهكشاورزان داده شده بود بدون توجه در آنها نماز خوانده ام حال متوجه شده ام، نمازهاىگذشته ام چه صورتى دارد؟
جواب: اگر به كلّى غافلاز حكم مسأله بوده ايد نمازهاى گذشته صحيح است و قضا ندارد، ولى فعلا كه ملتفت شده ايد بايد مراعات كنيد و احراز اباحه مكان نماز را بكنيد. بلى چون در زمان حضرتامام خمينى (رحمه الله) به عنوان حكم ثانوى مالكيت زمينهاى فوق نسبت به كشاورزانپذيرفته شده است نمازهايى كه بعد از آن خوانده شده صحيح است.

سئوال : نماز خواندن بر سجّاده يا قاليچه هايى كه بر آنها آياتقرآن نوشته شده است چه صورتى دارد، در حالى كه در موقع نشستن و به سجده رفتن آياتقرآن زير پا قرار مى گيرند؟
جواب: اگر شخص متوجه است و از روىبى اعتنايى آن را زير پا قرار مى دهد، هتك حرمت قرآن است و جايز نيست. علاوه براين، نماز هم اشكال دارد .

سئوال : :آيا نمازخواندن در محلّى كه صداى موسيقى بلند است صحيح است؟
جواب: نمازخواندن در محلى كه آلات لهو و لعب مانند تار و غيره استعمال مى كنند و نمازگزارمى شنود محل اشكال است و اگر بعد از شروع در نماز صداى موسيقى مهيج كه مناسب مجالسلهو و لعب است بگوش برسد و گوش ندهد نماز صحيح است. ولى اگر قبل از شروع به نماز ازمحل ديگر صدا به گوش برسد در صورت امكان نماز را جاى ديگر بخواند.

سئوال : اينجانب وارد منزل دوستم شدم و براى نماز از قبله سؤال كردم و او جهتى رامعين كرد و من توجه نداشتم كه بايد يقين به قبله داشته باشم و نماز را خواندم،اكنون نماز چه صورتى دارد و بعدها اگر چنين پيشامدى كرد چه وظيفه اى دارم؟
جواب: اگر از گفته صاحب منزل اطمينان پيدا كرده ايد نمازتان صحيح است، مگر اينكه علم به خلاف پيدا كنيد وبطور كلى در صورت قدرت، واجب است علم به قبله تحصيل كنيد و با عدم قدرت و تنگى وقت نماز، به ظنّ قوى اكتفا كنيد و اگر از گفته صاحب خانه گمان به قبله پيدا كنيد ولى بتوانيد از راه ديگر مثل قبله نما و غيره گمان قوى ترى پيدا كنيد، نبايد به حرفصاحب خانه اكتفا كنيد.

سئوال :نماز خواندن روى تختى كه جهت قبله آن مخالف بوده و امكان تغيير آن مشكل است، چه حكمى دارد؟
جواب: در فرض س هرمقدار كه ممكن است به سمت قبله نمازبخوانند، ولى اگر نماز را به سمتى بخواند كه نگويند رو به قبله نماز خوانده بايدبعداً نماز را رو به قبله اعاده يا قضا كند.

سئوال:اگر بيمار به جهت خوف ضرر نماز را در جهت خلاف قبله بخواند و بعد از اتمام نماز متوجه شود خوف او بى مورد بوده است، تكليف او چيست؟
جواب:بايد اعاده كند.

سئوال : چنانچه براى بيمار،خواندن نماز به سوى قبله امكان نداشته باشد، آيا جهات ديگر، برايش يكسان است؟
جواب: در فرض سؤال به هرجهتى كه به قبله نزديكتر است نمازبخواند. در هرحال، نمازهايى را كه به سوى قبله نخوانده است بايد اعاده و قضاكند.

سئوال:در اثر بيمارى سر شخصى بطوركامل معكوس شده و صورتش به پشت برگشته است وظيفه او در نماز چيست؟
جواب: بايد صورتش به طرف قبله باشد و ركوع و سجود را با اشاره انجام دهد به گونه اى كه صورتش را از قبله برنگردد.