استفتائات از محضر آیت الله العظمی وحید خراسانی

استفتائات از محضر آیت الله العظمی وحید خراسانی

سؤال آیا نیمه شب شرعی بین غروب خورشید تا طلوع آفتاب است یا تا اذان صبح؟
پاسخ:نیمه شب، بنابر احتیاط واجب حدّ وسط بین غروب خورشید و طلوع فجر صادق (اذان صبح) می باشد.

سؤال. مراد از زوال چیست؟
پاسخ:نیمه روز را زوال می گویند، و روز از لحظه طلوع خورشید تا لحظه غروب آن به حساب می آید.

سؤال. وقت خواندن نماز عشاء تا چه زمانى است؟
پاسخ:آخر وقت نماز عشاء براى مختار نصف شب است، و اگر نخواند باید بنابر احتیاط واجب بعد از نیمه شب تا اذان صبح بدون نیت اداء و قضا آن را فوراً بجا آورد و اما براى مضطر به جهت خواب يا فراموشى تا طلوع فجر صادق امتداد دارد، و بنابر احتياط واجب شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب كند نه تا اول آفتاب. و بنابر اين نصف شب مى شود نصف اين زمان.

سؤال. اگر کسی نماز مغرب و عشاء را تا نیمه شب شرعی نخوانده آیا از نیمه شب تا اذان صبح به نیت اداء باید بخواند یا قضاء؟
پاسخ:در صورتی که اضطراراً نماز مغرب و عشاء را قبل از نیمه شب نخوانده مثل اینکه خوابش برده و یا فراموش کرده، تا اذان صبح به نیت اداء بخواند، ولی در صورتی که عمداً آن را به تأخیر انداخته بنابر احتیاط واجب باید فوراً به انجام آن مبادرت نموده و آن را بدون نیّت اداء و قضاء بخواند.

سؤال. وقت فضیلت نماز صبح را بیان بفرمائید؟
پاسخ:وقت فضیلت نماز صبح از فجر صادق (اذان صبح) تا ظاهر شدن سرخی طرف مشرق است و در این وقت فضیلت، هرچه زودتر بخواند افضل است.

سؤال. وقت فضیلت نماز مغرب و عشاء چیست؟
پاسخ:وقت فضیلت نماز مغرب از اول مغرب است تا هنگامیکه سرخی طرف مغرب (شفق) از بین برود و وقت فضیلت نماز عشاء از زمانی است که سرخی طرف مغرب (شفق) از بین برود تا زمان ثلث اول شب و تعجیل در وقت فضیلت، افضل است.

سؤال. شخصى يقين داشته كه وقت نماز رسيده است، يا از راه معتبر، دخول وقت براى او ثابت شده و نماز خوانده، بعد فهميده كه نمازش قبل از وقت بوده، آيا نماز او صحيح است؟
پاسخ:در فرض مذكور اگر تمام نمازش قبل از وقت بوده، نماز باطل بوده و اعاده آن واجب است، ولى اگر بداند در اثناء نماز او، وقت داخل شده، نماز او صحيح است اگرچه احتياط مستحب آن است كه نمازش را اعاده كند. نماز مستحبی برای کسی که نماز قضای واجب به عهده دارد.

سؤال.اگر کسی نماز قضای واجب به گردن دارد می تواند نماز مستحبی بخواند؟
پاسخ:در صورتی که وقت نماز قضای واجب تنگ نباشد می تواند نماز مستحبی بخواند.

سؤال. اگر زن بفهمد که در حال نماز پوشش واجب را رعایت نکرده تکلیفش چیست؟
پاسخ:در صورتی که در حین نماز ملتفت شود که جائی از بدن او مثل مو یا گردن یا جاهای دیگری که پوشاندنش واجب است را نپوشانده بنابر احتیاط واجب نمازش را تمام نموده و اعاده کند، اما اگر بعد از نماز متوجه شود که در حین نماز از روی غفلت و نسیان، پوشش واجب خود را رعایت نکرده، نمازش صحیح است.

سؤال. آيا خانمها در هنگام نماز روى پا و كف پا را (مثلا در حال سجده یا تشهد) بايد بپوشانند؟
پاسخ:پوشاندن روی پا تا مچ برای بانوان لازم نیست، ولی برای اینکه اطمینان کند که مقدار واجب را پوشانده است باید مقداری پایین تر از مچ ها را هم بپوشاند، و همچنین احتیاط مستحب این است که کف پاها را هم بپوشاند.

سؤال. آيا با لباسي كه در آن محتلم شده ايم ميتوانيم نماز بخوانيم؟ آيا لباس نجس است يا نه؟
پاسخ:اگر آلوده به منى باشد ، نجس است و نماز در آن صحیح نیست .

سؤال. اگر با لباس چرمی که از کشورهای غیر اسلامی آمده نماز بخواند ولی شک داشته باشد که این چرم از جنس پوست حیوانات بوده یا از جنس مواد شیمیایی است آیا نمازش صحیح است؟
پاسخ:در فرض مذکور نماز خواندن در آن لباس مانعی ندارد.

سؤال. آيا مى توانيم جلوى قبر معصوم (عليه السلام) و ضريح ايشان نماز بخوانيم؟
پاسخ:در فرض مذكور در صورتى كه مستلزم هتك يا اسائه ادب شود جايز نيست و در صورتى هم كه مستلزم هتك و خلاف ادب نباشد بنابر احتياط واجب ترك شود. و در صورتى كه فاصله زيادى تا قبر معصوم (عليهم السلام) داشته يا بين او و قبر معصوم (عليه السلام) چيزى قرار گرفته باشد كه سبب شود نماز او خلاف ادب به حساب نيايد، خواندن نماز جايز است ولى ضريح مقدس يا پرده روى آن حائل به حسب نمى آيد.

سؤال. آيا نماز خواندن در هواپيما و قطار جايز است و در صورت جواز چگونه بايد مراعات قبله را بنمائيم؟
پاسخ:نماز خواندن در اتومبيل و كشتى و ترن و مانند اينها، هنگامى كه ايستاده اند مانعى ندارد، اما در صورتى كه در حال حركت بوده به گونه اى كه مانع از آرامش بدن نمازگزار و انجام واجبات نماز اختيارى باشد صحيح نمى باشد، مگر اينكه به واسطه تنگى وقت يا جهت ديگر ناچار باشد در جايى كه چنين حركتى دارد مانند اتومبيل و كتشى و ترن نماز بخواند، و در اين صورت به قدرى كه ممكن است بايد آرامش بدن و قبله را رعايت نمايد، و اگر آنها از قبله به طرف ديگر حركت كنند، به طرف قبله برگردد.

سؤال. اگر نماز واجب او به تأخير افتاده و نمى داند كه قضا شده يا نه، به چه نيتى نماز را بخواند و اگر به نيت اداء خوانده و بعد بفهمد قضاء شده آيا نمازش صحيح است؟
پاسخ:در مفروض سؤال در صورتى كه نمى داند قضاء شده يا نه، بايد بنا بگذارد بر اينكه هنوز وقت باقى است و لذا مى تواند نيت اداء نمايد، و همچنين مى تواند نيت مافى الذمه كند، و اگر نماز را به نيت اداء بخواند و بعد بفهمد قضاء شده در صورتى كه به قصد امتثال امر واقعى خوانده صحيح است، و همچنين برعكس اگر به نيت قضاء خوانده و بعد بفهمد اداء بوده در صورتى كه به قصد امتثال امر واقعى خوانده صحيح است.

سؤال. اگر كسى عمداً تكبيرة الاحرام را تكرار كند آيا نمازش صحيح است؟
پاسخ:اگر تكرار سهوى باشد نماز صحيح است، و اگر عمدى باشد در صورتى كه علم به حكم شرعى داشته يا اينكه جاهل مقصر بوده (يعنى در جهل خود معذور نبوده) نماز او باطل است. و اما اگر جاهل قاصر بوده (يعنى در جهل خود معذور بوده) بطلان نماز بنابر احتياط واجب است. و در فرض بطلان نماز به تكرار تكبيرة الاحرام، اگر مجدداً براى بار سوم تكبيرة الاحرام گفت مجدداً نماز بر پاشده و صحيح مى باشد.

سؤال. اگر کسی قنوت نماز را فراموش کرده و به رکوع برود آیا می تواند قضای آن را به جا آورد؟
پاسخ:اگر نماز گزار قنوت را فراموش کرده و پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود، یادش بیاید، مستحب است بایستد و بخواند، و اگر در رکوع یادش بیاید، مستحب است بعد از رکوع قضا کند، و اگر در سجده یادش بیاید مستحب است بعد از سلام آن را قضا نماید.

سؤال. آیا می شود در نماز قنوت را به فارسی خواند؟
پاسخ:خواندن دعا به زبان فارسی در قنوت نماز واجب و نماز مستحبّی به نماز ضرری نمی زند و نماز صحیح است، امّا وظیفه قنوت انجام نشده و کفایت از دعای عربی نمی کند. البته باید دعا به صورت مناجات با خدا باشد .

سؤال. آیا هر سه سلامی که در تسلیم آمده واجب است؟
پاسخ:خیر، گفتن سلام اوّل (السلام علیک ایها النبیّ و رحمه الله و برکاته) مستحب است و در سلام نماز گفتن یکی از دو جمله «السلام علینا و علی عباد الله الصالحین» یا «السلام علیکم» کفایت می کند، و مستحب است که به جمله «السلام علیکم» جمله «و رحمه الله و برکاته» را اضافه نماید، و در صورتی که «السلام علینا و علی عباد الله الصالحین» را اوّل بگوید مستحب است که بعد از آن «السلام علیکم و رحمه الله و برکاته» را هم بگوید.